Na jarenlang sparen is het dan eindelijk zover, de vliegtickets zijn geboekt en je gaat op wereldreis! Een jaar lang backpacken in de meest prachtige landen ligt voor je. Maar moet je je eigenlijk uitschrijven uit Nederland als je op wereldreis gaat? En wat zijn de gevolgen van het uitschrijven uit Nederland?

Uitschrijven bij de gemeente betekent dat je je uitschrijft uit de Nederlandse Basisregistratie Personen (BRP). Hoewel het uitschrijven uit Nederland niet betekent dat je geen Nederlander meer bent, heeft het uitschrijven bij de gemeente wel gevolgen voor je Nederlanderschap. Uiteraard mag je je paspoort behouden en behoud je ook je BSN, maar het brengt ook beperkingen met zich mee. Een dilemma, want je gaat alleen maar op wereldreis en niet emigreren. Is het echt nodig om je uit te schrijven? Wat zijn de gevolgen van het wel of juist niet uitschrijven?

Wanneer moet je je uitschrijven uit Nederland?

Verblijf jij in een jaar meer dan 8 maanden buiten Nederland? Kortom, ga jij binnen één jaar meer dan 8 maanden op wereldreis of zelfs voor onbepaalde tijd op wereldreis? Dan moet je je volgens de wet uitschrijven uit Nederland. Wanneer je dit niet doet, kun je een boete krijgen. Deze 8 maanden hoeven niet aaneengesloten te zijn. Het kan dus zijn dat je in een periode van een jaar 2 keer 5 maanden buiten Nederland verblijft. Het maakt daarbij overigens niet uit of je je eigen woning in Nederland aanhoudt.

De periode van een jaar is niet hetzelfde als een kalenderjaar. Vertrek je in de maand april voor je wereldreis, dan gaat de periode van een jaar op dat moment in. Je kunt dan dus tot april van het volgende jaar maximaal 8 maanden (aaneengesloten of in verschillende etappes) buiten Nederland verblijven zonder je te hoeven uitschrijven.

Ook als je vertrekt naar het Caribisch deel van ons Koninkrijk (Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius of Sint Maarten) moet je je uitschrijven.

Hoe schrijf je je uit bij een Nederlandse gemeente?

Het verschilt per gemeente hoe je je kunt laten uitschrijven. Het beste kun je contact opnemen met jouw gemeente om te vragen hoe dit werkt. Als niet alle familieleden (zoals je partner en eventuele kinderen) met jou meegaan op reis en zich dus niet hoeven uit te schrijven, dan moet je je altijd in persoon bij de gemeente laten uitschrijven. Vraag altijd bij de gemeente om een bewijs van uitschrijving.

Hoewel je in eerste instantie op reis gaat en niet van plan bent om te gaan emigreren, ben je vast niet de eerste die na het reizen besluit om ergens anders te gaan wonen. Zo’n bewijs van uitschrijving heb je nodig om je buiten Nederland ergens anders in te kunnen schrijven. Uitschrijven doe je vanaf 5 dagen voor vertrek tot uiterlijk op de dag van vertrek. Let op: zaterdagen, zondagen en feestdagen tellen mee in de termijn van 5 dagen.

Online uitschrijven als je al op reis bent

Het kan zijn dat je je in eerste instantie hebt voorgenomen om maximaal 8 maanden op wereldreis te gaan, maar dat je op reis besluit om langer weg te blijven. Wat dan? Bij steeds meer gemeenten is het mogelijk om je online uit te schrijven. Het is handig om voor vertrek te controleren of dit voor jouw gemeente geldt, als je je niet van tevoren uitschrijft.

Het omgekeerde kan ook: je blijft onverhoopt korter weg dan je vooraf had gepland. Er kan onderweg van alles gebeuren waardoor je besluit om eerder terug te komen. In dat geval is er niet heel veel aan de hand. Uitschrijven kan altijd, maar is in elk geval verplicht vanaf 8 maanden in het buitenland.

Waarom wil de Nederlandse overheid dat je je uitschrijft?

Met een uitschrijving wil Nederland voorkomen dat er misbruik wordt gemaakt van het sociale systeem. Nederlanders gingen in het verleden weleens voor langere tijd in het buitenland wonen en/of reizen en ondertussen bleven ze allerlei toeslagen ontvangen. Daarom is er besloten om een uitschrijving wettelijk verplicht te maken.

Een aantal belangrijke gevolgen als je je uitschrijft uit Nederland

Wanneer je jezelf uitschrijft bij de Basisregistratie Personen (BRP) dan heeft dat een aantal belangrijke gevolgen:

• Je recht op zaken als bijvoorbeeld een uitkering, huursubsidie en kinderbijslag en vervalt. Ook de leerplicht voor je eventuele kinderen komt te vervallen. Wil je met je leerplichtige kinderen op wereldreis, dan zul je je dus altijd moeten uitschrijven om de leerplicht niet te schenden.
• Verzekeringen zijn niet altijd meer geldig als je voor langere tijd in het buitenland bent. Denk daarbij bijvoorbeeld aan je inboedel-, opstal- en aansprakelijkheidsverzekering. Sommige zaken kun je meeverzekeren onder een reisverzekering, maar die hanteren vaak ook maximale termijnen. Check dit dus goed, zodat je niet onverhoopt onverzekerd bent.
• Je recht op sociale voorzieningen, zoals de ziektewet, AOW en bijstand vervalt. 
• Als je je uitschrijft, bouw je geen AOW meer op. De hoogte van je AOW hangt af van het aantal jaren dat je in Nederland verzekerd was. Ben je één jaar of langer niet verzekerd geweest, dan wordt er per onverzekerd jaar 2% AOW in mindering gebracht op je later te ontvangen uitkering. Je hebt de mogelijkheid om een vrijwillige AOW-verzekering af te sluiten waarmee je dit voorkomt. Wil je meer informatie, neem dan contact op met de Sociale Verzekeringsbank.
• Sta je op de wachtlijst voor een huurwoning? Grote kans dat die inschrijving vervalt. Je bent dan dus je eventuele opgebouwde wachtjaren kwijt.
• Ben je ondernemer of wil je als digital nomad aan de slag? Dan kan het zo zijn dat je ook je bedrijf niet bij de Nederlandse Kamer van Koophandel ingeschreven mag laten staan. Ben je zzp’er, dan wordt je uitschrijving zelfs automatisch doorgegeven aan de KvK. Er zijn uitzonderingen waarbij je je bedrijf wel in Nederland ingeschreven mag houden. In deze blog lees je daar meer over.
• Wanneer je je uitschrijft terwijl je in afwachting bent van een Nederlands paspoort of andere procedure om Nederlander te worden, dan is een onderbreking van de tijd dat je ingeschreven staat in Nederland niet handig. Vaak moet je een bepaalde periode, bijvoorbeeld 5 jaar, achtereen staan ingeschreven. Wanneer je jezelf uitschrijft, begin je weer vanaf het nulpunt.

Wel of niet uitschrijven bij de gemeente?

Nu de meeste mogelijke gevolgen zo op een rijtje staan, kunnen we ons voorstellen dat je nog maar weinig zin hebt om je uit te schrijven. Het uitschrijven bij de gemeente brengt meer nadelen dan voordelen met zich mee. Toch is het bij wet verplicht en kun je een boete krijgen voor het niet uitschrijven als de gemeente redenen heeft om te vermoeden dat jij al voor langere tijd in het buitenland bent.

Hoewel veel reizigers zich tijdelijk bij iemand anders, bijvoorbeeld bij ouders, inschrijven, kan zo’n inschrijving financiële gevolgen hebben voor degene bij wie je je inschrijft. Een eenpersoonshuishouden kan zo een meerpersoonshuishouden worden met alle financiële gevolgen van dien. Het is uiteraard mogelijk om hierover afspraken te maken. Bijvoorbeeld het vergoeden van de extra kosten die de ander erdoor maakt.

Schrijf je je uit? Postadres regelen!

Schrijf je je uit, dan is een postadres handig om aan te vragen. Zo’n postadres is niet nadelig voor degene wiens adres je opgeeft en hij/zij kan dan dienen als zaakwaarnemer voor jouw post, bijvoorbeeld van de gemeente en Belastingdienst. Zo blijf je je belangrijke post alsnog ontvangen, terwijl je netjes aan alle regels voldoet. Let wel op dat zo’n postadres maar voor een aantal maanden geldig is. Zoek van tevoren uit of je dit kan verlengen, want ook dit verschilt weer per gemeente.

Het wel of niet uitschrijven blijft een persoonlijke afweging en keuze. Het is vrij complex en er komt nogal wat bij kijken als je je wel uitschrijft. Als je je echter niet uitschrijft, dan heb je het risico dat je een boete krijgt. Hoe groot die kans is? Dat kunnen wij je helaas niet vertellen. Het wel of niet uitschrijven hangt echt van je persoonlijke situatie af, zeker als je een eigen bedrijf hebt. Het is zaak om dingen vooraf goed uitgezocht, geregeld en vastgelegd te hebben. Hopelijk heeft dit artikel jou daarbij een beetje meer geholpen.