Cultuurshock kan optreden wanneer je naar een omgeving gaat die aanzienlijk verschilt van jouw eigen vertrouwde cultuur. Hoewel niet iedereen in dezelfde mate cultuurshock ervaart, komt het vaker voor dan je denkt. De één past zich nou eenmaal sneller aan dan een ander, die meer tijd nodig heeft om te wennen. Wees gerust: cultuurshock is een hele natuurlijke reactie op een nieuwe en onbekende omgeving. Maar hoe ontstaat het precies en hoe ga je ermee om?

Cultuurshock ontstaat meestal tijdens een buitenlandse reis naar een bestemming waar de gewoonten, cultuur en taal heel sterk verschillen dan je gewend bent. Het kan ook ontstaan tijdens studieverblijf in het buitenland, omdat vaak het land en de taal volledig nieuw voor je zijn. Het kan zelfs ontstaan door het werken in een multiculturele samenleving, waarbij sprake is van een diverse personeelsbezetting met mensen uit verschillende culturen die met elkaar samenwerken. Of door een verandering in je eigen leefomgeving.

Cultuurshock kan dus zelfs ontstaan binnen je ‘eigen land’, als je bijvoorbeeld naar een andere regio verhuist waar de taal of accent, tradities, normen en waarden sterk verschillen van je eigen gemeenschap. Zo zie je maar, er zijn veel manieren om aan cultuurshock te komen.

Omgaan met cultuurshock kan een grote uitdaging zijn, vooral wanneer de verschillen met wat je gewend bent groot zijn. Onthoud dat hoe snel cultuurshock kan ontstaan, zo snel kan het ook weer verdwijnen. Hieronder vind je tien tips die jou zo snel mogelijk helpen om met cultuurshock om te gaan.   

Tien tips om met cultuurshock om te gaan

1: Vermijd/verminder cultuurshock door onderzoek vooraf. Wellicht mosterd na de maaltijd, want als je er eenmaal last van hebt, kun je cultuurshock moeilijk nog voorkomen. Toch kun je, door je van tevoren goed in te lezen over het land, de cultuur, normen, waarden en lokale gebruiken, cultuurshock zoveel mogelijk voorkomen/verminderen. Doordat je veel over het land weet, kom je minder snel voor verrassingen te staan. 

2: Stel jezelf open. Door jezelf open te stellen voor nieuwe ervaringen en te accepteren dat de cultuur waarin je je momenteel bevindt anders is dan dat jij gewend bent, gaat het aanpassen vaak makkelijker. Probeer de verschillen te begrijpen in plaats van ze te beoordelen.

3: Respecteer lokale gebruiken. Heb respect voor lokale gebruiken en tradities van de lokale bevolking, in plaats van er een oordeel over te vellen. Leer waarom ze zich zo gedragen voor meer begrip en wat voor hen als respectvol wordt beschouwd.

4: Leer de taal. Als je al enkele basiszinnen van de lokale taal beheerst, kun je een positieve indruk maken en de communicatie vergemakkelijken. Als de lokale bevolking ziet dat jij je best doet om je aan te passen, dan zijn zij ook vaak bereid om een extra stapje te zetten om jou weer te helpen.

5: Maak contact met de lokale bevolking. Als je contact zoekt met de lokale bevolking, kunnen zij je helpen om hun cultuur, tradities, normen en waarden aan jou uit te leggen. Ook zou er zomaar eens een mogelijkheid kunnen ontstaan om deel te nemen aan een lokale activiteit.

Let wel op: je wilt niet blindelings aan elke lokale activiteit deelnemen. Het kan ook zijn dat je wordt opgelicht of dat je in een tourist trap wordt gelokt. Biedt iemand je een middagje tijgers knuffelen, olifant rijden of zwemmen met dolfijnen aan? Dan moeten er alarmbelletjes gaan rinkelen.

Probeer desondanks om met de lokale bevolking in contact te komen en wie weet houd je er wel een mooie vriendschap aan over.

6: Zoek steun bij medereizigers. Je kunt contact zoeken met medereizigers die zich mogelijk in exact dezelfde situatie bevinden als jij. Wellicht kun je op social media ook andere Nederlanders vinden in jouw omgeving. Je kunt zo ervaringen uitwisselen en elkaar ondersteunen.

7: Gun jezelf wat tijd. Dat je tijd nodig hebt om je aan te passen is echt heel normaal. Gun jezelf daarom wat tijd en de ruimte om te wennen aan de nieuwe cultuur en omgeving.

8: Blijf leren en wees nieuwsgierig. Stel vragen, probeer te leren van de lokale bevolking en stel je open om nieuwe dingen te proberen. Als je geïnteresseerd blijft in de nieuwe cultuur kan het je perspectief verruimen en je horizon verbreden.  

9: Zoek vertrouwde activiteiten. Zorg dat je je comfortabel blijft voelen door vertrouwde activiteiten te ondernemen zodat je je (weer) ontspannen voelt. Denk aan muziek luisteren, sporten, lezen, wandelen enzovoorts.

10: Wees geduldig. Wees niet te streng voor jezelf als je je toch ongemakkelijk blijft voelen. Het kost nou eenmaal tijd om te wennen. Blijf openstaan voor nieuwe ervaringen en dan is die cultuurshock binnen no-time verdwenen.

Heb jij wel eens cultuurshock gehad? Wat heb jij eraan gedaan?