Mensen die op reis zijn, hebben over het algemeen wat geld te besteden. Daarom zijn toeristen op veel plekken ter wereld een populair doelwit voor allerlei verschillende vormen van oplichting. Dat kan je reisplezier behoorlijk verpesten, want genept worden, is nooit leuk. Maar hoe zorg je er nu voor dat je als toerist nooit wordt opgelicht?
Winkels die toeristen extra hoge prijzen rekenen, corrupte agenten of andere overheidsambtenaren die je het leven zuur maken en ‘behulpzame’ mensen die achteraf ineens betaling eisen voor hun ongevraagde hulp: oplichting op reis bestaat in allerlei vormen. Vooral in landen waar veel armoede heerst, zet de lokale bevolking – en soms zelfs overheidsambtenaren – een heel scala aan trucjes in om je geld afhandig te maken. Het kan erg vervelend zijn, want je bent op reis om een mooie tijd te hebben en niet om je telkens druk te maken over dat je in de maling genomen wordt.
Hoewel het neppen van toeristen er in elk land weer net iets anders aan toe gaat, zijn er wel een paar basismaatregelen die je altijd kunt treffen om zoveel mogelijk te voorkomen dat je slachtoffer wordt. Onderstaand lijstje hebben we opgesteld op basis van onze eigen ervaringen, onder meer in Azië, Zuid-Europa en Afrika. Met deze tien tips houd je oplichting op reis zoveel mogelijk buiten de deur!
Het ligt een beetje aan het land waar je bent, maar op veel plekken geldt dat ongevraagde hulp niet vrijblijvend blijkt te zijn. Even helpen met je bagage, de weg wijzen of je naar een winkel brengen: het lijkt misschien vriendelijkheid, maar uiteindelijk blijk je te moeten betalen. Draag je eigen bagage, zoek je eigen weg en sla een ongevraagd hulpaanbod resoluut af. Vliegvelden en plekken waar veel toeristen komen zijn over het algemeen de locaties waar dit het belangrijkst is. Zorg er dus voor dat je hierop voorbereid bent en weet waar je naartoe moet.
Oplichters weten ook dat toeristen hun ervaringen online delen en passen hun trucjes tegenwoordig dus continu aan. Lees je daarom van tevoren in over de nieuwste oplichtingstrucs op jouw bestemming. Zijn het de taxichauffeurs die met een omweg rijden? Malafide straatverkopers? Onofficiële wisselkantoortjes? Doe van tevoren onderzoek over jouw vakantieplek en je voorkomt dat je per ongeluk in een beruchte val trapt.
Wissel geld bij een bank, gebruik liever Uber dan de taxi die al klaar staat bij het vliegveld en boek je uitjes via TripAdvisor of Booking.com in plaats van bij een kraampje op straat. Kortom: probeer zoveel mogelijk de officiële kanalen te gebruiken in plaats van de onderhandse. Negen van de tien keer word je opgelicht, ondanks de belofte dat iemand ‘de beste deal’ voor je heeft, een ‘speciale prijs’ zal rekenen of een ‘betere wisselkoers’ hanteert dan de bank. Bewandel gewoon de gebaande paden, dan weet je zeker wat je krijgt en word je in ieder geval niet voor de gek gehouden.
Een leuk kledingstuk in een lokaal winkeltje dat vijftig euro kost? Het zou kunnen kloppen, maar als het gemiddelde inkomen van de lokale bevolking bijvoorbeeld omgerekend honderd euro per maand is, kun je op je klompen aanvoelen dat je te veel betaalt. Ga van tevoren na wat zo ongeveer de gangbare prijzen voor verschillende producten en artikelen op jouw bestemming zijn. Op die manier heb je het al gauw door als een winkelier jou een poot probeert uit te draaien. Wees vooral op je hoede in winkels waar geen prijskaartjes hangen en wees niet bang om weg te lopen als de prijs niet zakt na onderhandeling.
Dat brengt ons bij tip 5: sommige verkopers, winkeliers of tussenpersoontjes zijn te halsstarrig om echt met je te onderhandelen. Bedenk in zulke gevallen dat het prima is om nee te zeggen en weg te lopen. Vaak hopen ze eenvoudigweg dat je het opgeeft en dan maar betaalt. Kennelijk gebeurt dat ook regelmatig, want anders zouden ze wel met je in onderhandeling gaan. Bedenk: betaal je dat onnodig hoge bedrag, dan houd je de oplichting ook in stand voor andere toeristen. Loop gewoon weg en probeer het in een volgend winkeltje.
‘Oh, ik heb toevallig familie in Nederland’, ‘mijn moeder is ziek’ of ‘hotel X? Dat is gisteren afgebrand!’. Oplichters zullen je allerlei verhalen vertellen om je over te halen iets te doen of je plannen te wijzigen. Nee, je hotel is niet afgebrand, de weg naar jouw bestemming is niet afgesloten en er is niemand ziek. Ze willen geld zien of je meenemen naar een ander (duurder) hotel waar ze een vette commissie kunnen vangen. Trek dus je eigen plan, geloof niemand op zijn mooie ogen en controleer sterke verhalen. Oh, rijd maar even langs dat afgebrande hotel, dat lijkt me gaaf om te zien! Dan houdt het gesprek vaak ineens op.
Auto of scooter huren? Ontzettend leuk, maar verhuurders proberen je soms op te lichten zodra je het gehuurde voertuig terugbrengt. Ze willen je laten betalen voor schade die er uiteraard al lang op zat. Maak daarom niet alleen foto’s wanneer je je auto of scooter ophaalt, maar ook een video. Zorg ervoor dat je de verhuurder zelf ook kort (‘per ongeluk’) in beeld neemt. Zo kan hij nooit beweren dat je de beelden naderhand hebt gemaakt.
Koop een lokale simkaart of regel op een andere manier mobiel internet. Zelf dingen kunnen uitzoeken en onderzoek kunnen doen, kan je een hoop voordeel opleveren. Zo kun je checken of je taxichauffeur wel echt de juiste route rijdt, snel opzoeken wat iets zou moeten kosten en heb je minder hulp van vreemden nodig. Die paar euro aan een simkaart verdien je op die manier eenvoudig terug!
Kies zelf je fotograaf, kies zelf je restaurant en kies zelf je winkel. Jij bepaalt met wie je een gesprek aangaat, niet andersom. Vreemden die zich spontaan aanbieden als fotograaf of ticketverkoper als je ergens in de rij staat, hebben daar over het algemeen snode plannen bij. Als iemand zich zomaar aanbiedt als gesprekspartner, moeten dus je alarmbellen gaan rinkelen. Kies zelf wat je waar gaat doen en houd je aan je plan.
De lokale bevolking die je thuis uitnodigt, een veel mooiere waterval in de buurt kent of een goede deal kan scoren bij een veel beter hotel: vertrouw het nooit zomaar. Met vreemden meegaan naar een plek die je niet zelf had bedacht, is een recept voor slecht nieuws. Je weet niet waar je terechtkomt en wordt afhankelijk van deze persoon: twee zaken die je wilt voorkomen. Ga dus nooit zomaar met iemand mee die je niet kent, maar wees gezond wantrouwend.
Klinkt het allemaal wel heel erg onheilspellend? Maak je niet te veel zorgen! Pas bovenstaande tips toe en je kunt met een gerust hart genieten van je welverdiende reis.