Ben je tijdelijk in het buitenland, vanwege een vakantie, wereldreis, studie of werk, en zijn er net in die periode verkiezingen? Dan wil je natuurlijk wel kunnen stemmen! Stemmen vanuit het buitenland kan gelukkig op verschillende manieren, maar vergt wel enige voorbereiding. Hoe stemmen vanuit het buitenland werkt, lees je hier.
Of het nu verkiezingen voor de Tweede Kamer, Provinciale Staten, Europees Parlement of gemeenteraad zijn, veel Nederlanders willen gebruik kunnen maken van hun stemrecht. Ook als ze toevallig tijdens de verkiezingsdagen niet in Nederland zijn. Daarom is er tijdens Nederlandse verkiezingen de optie om te stemmen vanuit het buitenland. Voor deelname aan Nederlandse verkiezingen vanuit het buitenland hanteert de Kiesraad twee categorieën: permanent of tijdelijk verblijf in het buitenland.
Permanent verblijf in het buitenland betekent dat je niet in Nederland bent ingeschreven, maar in en ander land. Woon je voor langere tijd in het buitenland, dan kun je per post stemmen als je je daarvoor registreert bij de gemeente Den Haag.
Maar wat als je tijdelijk op reis bent, bijvoorbeeld voor je vakantie, wereldreis, studie of werk, en er net op dat moment verkiezingen zijn? Ook dan kun je stemmen vanuit het buitenland. Hoe je dat precies moet aanpakken, ligt aan je persoonlijke situatie.
Om in aanmerking te komen voor stemmen vanuit het buitenland terwijl je tijdelijk in het buitenland verblijft, moet je nog wel bij een Nederlandse gemeente ingeschreven staan. Je mag dus niet uitgeschreven zijn uit Nederland. Voldoe je aan deze voorwaarde, dan kun je voor de Tweede Kamerverkiezingen en de verkiezingen voor het Europees Parlement op twee manieren stemmen:
Gaat het om verkiezingen voor de gemeenteraad, de Provinciale Staten of de Waterschappen? Dan kun je vanuit het buitenland alleen per volmacht stemmen en niet per brief.
Stemmen per volmacht is de eenvoudigste manier om te stemmen vanuit het buitenland, maar er zitten wel enkele haken en ogen aan. Er zijn twee varianten:
Bij een onderhandse volmacht gebruik je de achterzijde van je papieren stempas. Deze volmacht vul je, samen met de persoon die je wilt machtigen om namens jou te stemmen, in en onderteken je. Je kunt alleen iemand onderhands machtigen als die persoon in dezelfde gemeente staat ingeschreven als jij. De persoon die je machtigt, stemt dan namens jou op het moment dat hij of zij zelf ook gaat stemmen. Hij of zij moet dan tevens (een papieren of digitale kopie van) jouw legitimatiebewijs tonen.
Wil je iemand machtigen die niet in dezelfde gemeente woont, dan kan dat alleen via een schriftelijke volmacht. Die vraag je aan bij de gemeente waar je staat ingeschreven. Je moet dat minimaal vijf dagen voor de verkiezingsdag gedaan hebben. De persoon die je machtigt, ontvangt vervolgens een volmachtbewijs waarmee hij of zij namens jou kan stemmen.
Let op: of je nu via een onderhandse of schriftelijke volmacht wilt stemmen, in beide gevallen moet je in Nederland zijn om de papieren zelf in te vullen en te ondertekenen. Je kunt de volmacht dus niet in orde maken als je al weg bent uit Nederland op het moment dat de stempassen worden verzonden. In dat geval kun je alleen per brief stemmen vanuit het buitenland.
Per brief stemmen vanuit het buitenland is niet heel ingewikkeld, maar moet je wel tijdig voorbereiden. Per brief stemmen is je enige optie als je voor langere tijd in het buitenland bent en niet in Nederland bent op het moment dat de stempassen worden verzonden. Je kunt dan immers geen volmacht ondertekenen. Stemmen per brief vanuit het buitenland gaat in drie stappen.
Stap 1: Registreer je als kiezer die tijdelijk in het buitenland verblijft. Dit registreer je altijd bij de gemeente Den Haag, ook als je in een andere gemeente staat ingeschreven. De link naar het registratieformulier vind je op de website van de gemeente Den Haag. Het ingevulde formulier moet je printen, ondertekenen en vervolgens uploaden of verzenden, samen met een kopie van je legitimatiebewijs. Registreer je zo vroeg mogelijk, want er moet genoeg tijd zijn om de papieren heen en weer te sturen per internationale post. Belangrijk hierbij is dat je wel een postadres in het buitenland hebt waar je je papieren eenvoudig kunt ontvangen. Ben je aan het backpacken door Zuid-Amerika of op rondreis door Australië, dan kan dat lastig zijn. Kijk in dat geval of je je papieren door bijvoorbeeld een hotel of andere reisaccommodatie kunt laten ontvangen.
Stap 2: Ontvang de papieren en vul ze zo snel mogelijk in. Je ontvangt ruim voor de verkiezingsdag van de Kiesraad een briefstembewijs, stembiljet, envelop voor het stembiljet, retourenvelop en handleiding. Vul ze, als je je stemkeuze al hebt gemaakt, zo snel mogelijk in en volg alle stappen in de handleiding nauwgezet. Als je hier fouten in maakt, kan het zijn dat je briefstem niet aankomt, te laat aankomt of ongeldig wordt verklaard.
Stap 3: Verzend de papieren ruim op tijd. Je stuurt de papieren terug naar het briefstembureau in Den Haag. Dit is de enige plek in Nederland waar internationale briefstemmen worden verzameld en geteld. Je papieren moeten uiterlijk om 15.00 uur Nederlandse tijd op de dag van de verkiezingen binnen zijn. Zit je aan de andere kant van de wereld of op een afgelegen plek, houd er dan rekening mee dat je briefstem wel even onderweg kan zijn! Verzend je envelop dus gewoon zo snel mogelijk, dan weet je zeker dat jouw stem telt.
Als alternatief voor de laatste stap kun je je envelop met de ingevulde papieren ook persoonlijk afgeven bij de Nederlandse ambassade in het land waar je verblijft. Je kunt je envelop ook naar hen opsturen per post. In beide gevallen stuurt de ambassade je brief dan door naar Den Haag. Dit duurt wat langer, maar je hebt wat meer zekerheid dat je briefstem goed aankomt en je bespaart internationale portokosten.
Succes met stemmen vanuit het buitenland!