Terug naar Nederland als je wereldreis of langdurige buitenlandverblijf erop zit: euforie alom! Je vrienden en familie weer zien, slapen in je eigen bed en kaas eten, héél veel kaas eten. Maar ondertussen ligt er ook een risico op de loer: omgekeerde cultuurshock. Wat dat is en hoe je ermee omgaat? Dat lees je hier.

De periode direct nadat je terugkeert van je wereldreis of langdurige buitenlandverblijf, is ontzettend leuk. Iedereen is nieuwsgierig naar je reisverhalen en wil dolgraag al je foto’s en filmpjes zien. De interesse in jouw reis neemt echter al snel af en gesprekken gaan al gauw weer over de alledaagse dingen van het leven. De bergen, jungles en zonsondergangen maken plaats voor platte weilanden, gestroomlijnd verkeer en grauwe luchten. Van dagelijks op je slippers lopen naar dichte schoenen en een warme jas. Van leven zonder agenda naar leven met een agenda waarbij afspraken vaak al maanden van tevoren al (voor je) worden vastgelegd. Je mist de warmte en iedereen is druk en je valt weer terug in oude patronen. Niemand lijkt te snappen hoe jij je voelt. Herkenbaar? Waarschijnlijk heb jij last van een omgekeerde cultuurshock.

Wat is een omgekeerde cultuurshock en hoe ga je ermee om?

Een omgekeerde cultuurshock is hetzelfde als een traditionele cultuurshock, maar dan bij terugkomst na je reis. Het ontstaat wanneer iemand na een langdurig verblijf in het buitenland in een veelal andere cultuur weer terugkeert naar zijn eigen cultuur. De plek waarvan je verwacht dat je thuis bent, voelt niet meer als thuis. Hoewel Nederland vaak niet veranderd is, ben jij dat wel. Je bent anders gaan kijken naar de wereld door alle indrukken en nieuwe culturen die je hebt leren kennen. Je perspectief is veranderd. De sociale normen, gewoonten en waarden die je hebt ervaren tijdens het reizen en het leven in een andere cultuur kunnen bij thuiskomst zorgen voor frustratie en gevoelens van desoriëntatie, isolement, verwarring, teleurstelling, onthechting en onzekerheid.

Is er dan niks tegen te doen? Gelukkig wel. Hieronder vind je enkele tips om je te helpen bij het aanpassen aan je eigen cultuur.

1: Geef jezelf tijd. Neem de tijd en wees geduldig om te wennen aan de veranderingen en te her-integreren in je eigen cultuur. Probeer te voorkomen dat je (direct) terugvalt in het oude ritme, zoals een studie of drukke baan. Het aanpassingsproces/verwerkingsproces kost nou eenmaal tijd.

2: Reflecteer op je ervaringen. Je hebt de wereld over gereisd, prachtige ervaringen opgedaan en herinneringen voor het leven die niemand jou meer afpakt. Denk na over wat je hebt geleerd en hoe je bent gegroeid tijdens de reis. Wees dankbaar. Probeer de positieve aspecten van je ervaringen te waarderen en te benadrukken.  

3: Praat erover. Zoek je reisgenoot op met wie je kunt praten over jullie gezamenlijke reiservaringen, hoe het is om niet meer drie dagen in dezelfde kleding hoeven rond te lopen en om elkaar te helpen om te wennen aan Nederland. Ook familie, vrienden of reisvrienden die ook weer thuis zijn of andere mensen die ook internationale ervaringen hebben gehad kunnen begrip tonen en je helpen bij het verwerken van je gevoelens.

4: Blijf verbonden met de andere cultuur. Je kunt contact houden met de mensen die je in het buitenland hebt ontmoet, je kunt de taal blijven oefenen, de keuken blijven verkennen of salsa dansen.

5: Ga op ontdekkingstocht. Verken je eigen omgeving opnieuw om zo nieuwe dingen te ontdekken. Bezoek eens de Keukenhof, Madurodam of één van de Waddeneilanden. Dit kan je helpen om je thuis te voelen maar ook een gevoel van ontdekking en avontuur te behouden.

6: Geef jezelf de ruimte voor aanpassing en verandering. Sommige gewoonten en culturen die je mee hebt genomen van je reis passen wellicht niet in de Nederlandse cultuur. Denk aan onderhandelen over de prijs van een product in een winkel. Wees bereid om je weer aan te passen aan je eigen cultuur, ook al heb je een verandering in jezelf doorgemaakt. Verken je nieuwe passies en/of nieuwe interesses die zijn ontstaan na je internationale ervaring.

7: Leg je reisherinnering vast. Maak een mooi filmpje met de hoogtepunten van je reis of zet dat fotoalbum in elkaar en vul dat aan met verhalen en plak je vliegtickets erin. Geef je reis een plekje.

8: Stel een nieuw doel. Die wereldreis is heel lang je doel geweest waar je wellicht al jaren naar uitkeek en over droomde. Wat is je volgende doel? Wellicht een specifiek rijbewijs, zodat je eindelijk met de boot of caravan op reis kan? Of een diploma halen, of een nieuwe baan? Hoe dan ook: een doel stellen kan je weer zingeving geven en zorgen voor positiviteit. Je zorgt ervoor dat je weer ergens naar toe kunt leven.

9: Verwerk je foto’s, video’s of reiservaringen tot iets groters. Wist je dat mooie, professionele reisfotografie in trek is bij reismagazines en dat je het kunt verkopen op websites als Werkaandemuur? En als je een beetje leuk kunt schrijven, dan kun je jouw unieke reiservaringen misschien wel uitwerken tot een inspirerend boek, om dat vervolgens te verkopen. Je zou niet de eerste zijn die daar een succes van maakt! Zo bouw je het eind van je reis om in het begin van iets nieuws.

10: Boek een nieuwe reis. Blijf reizen! Boek een nieuwe reis, droom over een nieuwe bestemming of plan die lang uitgestelde citytrip! Weinig geld? Wellicht heb je wel veel internationale reisvrienden en kun je daar logeren. Blijf je zintuigen prikkelen zodat je weer terug kunt naar die fijne reistijd!

Last but not least: probeer niet te veel te gaan plannen, zodat je je gevoel van vrijheid behoudt. Iedereen is altijd maar bezig met morgen, maar vandaag is ook een mooie dag. Jij bent de baas over jouw leven en je kan altijd weer een nieuwe (wereld)reis maken!